Bolesny stosunek zwany dyspareunią może przydarzyć się z kilku powodów, poczynając od problemów strukturalnych a kończąc na aspektach psychicznych. Wiele kobiet w pewnym momencie życia doświadcza bólu podczas stosunku. Dyspareunia zdefiniowana jest jako stały bądź napadowy ból genitaliów, który pojawia się przed, w trakcie lub po stosunku. Zdecydowanie niezbędna w tym przypadku jest wizyta lekarska.

Ból może być odczuwany tylko podczas stosunku płciowego lub podczas jakiejkolwiek innej penetracji typu wkładanie tamponu. Jest odczuwalny jako palący, kujący lub rwący i może trwać nawet kilka godzin po stosunku.

Przyczyny bólu

Przyczyn tego schorzenia może być wiele w zależności od tego gdzie ból jest zlokalizowany. Jeśli kobieta odczuwa go przy samym wejściu do pochwy może to świadczyć o niewystarczającym nawilżeniu. Jest to spowodowane zbyt krótką grą wstępną albo spadkiem poziomu estrogenów (np. po menopauzie, po porodzie bądź podczas karmienia piersią, po przyjmowaniu leków, szczególnie antydepresantów lub antykoncepcji hormonalnej). Kolejnym powodem może być uraz albo trauma na tle operacji w obrębie miednicy lub nacięcia podczas porodu. Również zapalenia, infekcje, niekontrolowane spazmy mięśni dna miednicy (pochwica) oraz wady wrodzone pochwy mogą być przyczyną bólu przy wejściu podczas stosunku.

Ból zlokalizowany głęboko może być odczuwany przy współistniejących chorobach takich jak: endometrioza, choroby zapalne miednicy, obniżenie narządu rodnego, tyłozgięcie macicy, cysty, włókniaki, hemoroidy oraz pęcherz nadreaktywny. Co więcej wszelkie operacje bądź leczenie farmakologiczne również może prowokować tego typu dolegliwość. Mowa tutaj o bliznach po operacjach w okolicy miednicy np. usunięcie macicy lub radio albo chemioterapia stosowana przy leczeniu nowotworów.

Czynniki psychologiczne

W schorzeniach tych również czynniki emocjonalne odgrywają niesamowicie dużą rolę. U osób, które przeżywają depresję, bardzo szybko się denerwują, wstydzą się swojego wyglądu, boją się zbliżenia albo mają problemy w związku szczególnie często można zauważyć taki objaw. Dodatkowym czynnikiem prowokującym jest stres oraz epizody wykorzystania seksualnego albo gwałtu. Wyleczenie oraz poradzenie sobie z tym problemem jest niesamowicie ważne, ponieważ z czasem zaczynamy unikać sytuacji, które sprawiają nam ból a to prowadzi do problemów w kontaktach międzyludzkich.

Diagnostyka lekarska

Diagnostyka dyspareunii opiera się przede wszystkim na wywiadzie. Bardzo ważne jest sprecyzowanie problemu – od kiedy ból występuje, w jakich konkretnie sytuacjach, czy jest zależny od pozycji , czy dzieje się tak z każdym partnerem, jaki jest charakter bólu itd. W tego typu rozmowie nie można się krępować – bardzo często to właśnie dzięki szczerości można znaleźć przyczynę bólu. Kolejnym ważnym punktem jest badanie krocza, w którym szczególną uwagę należy zwrócić na zmiany skórne, infekcje lub problemy anatomiczne. Można wykonać również szereg innych testów takich jak ultrasonografia albo cytologia, jeśli istnieje taka potrzeba.

Leczenie opiera się przede wszystkim na diagnozie! Dopiero jeśli znajdziemy przyczynę staramy się znaleźć odpowiednią terapię. I tak jeśli przyczyną są infekcje albo zmiany skórne należy niezwłocznie wdrożyć farmakoterapię. Jeśli przyczyną jest uraz z przeszłości konieczna może okazać się psychoterapia.

Gdy lekarz nie stwierdza przyczyny to najprawdopodobniej pomoże Ci fizjoterapeuta

Bardzo często kobiety nie dostają wśród lekarzy konkretnej odpowiedzi – przyczyna jest nieznana i nie ma żadnych widocznych anomalii. Wtedy warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Bardzo często przeciążenia w kręgosłupie lędźwiowym i miednicy prowadzą do nieprawidłowych napięć mięśni oraz więzadeł co może być przyczyną tego typu dolegliwości. Dodatkowo stresujący tryb życia predysponuje do zwiększonego napięcie mięśni dna miednicy – tego typu sytuacja również może powodować ból. W przypadkach tych bardzo ważna jest terapia struktur miednicy oraz nauka relaksacji. Tutaj idealnym sposobem okazują się ćwiczenia mięśni dna miednicy pod kontrolą biofeedback połączone z elektrostymulacją mięśni której celem jest relaksacja. Niejednokrotnie konieczna może okazać się terapia przez pochwę lub przez odbyt. Dlatego tak ważne jest wybranie terapeuty, który wzbudził nasze zaufanie, ma dobre opinie oraz specjalizuje się w uroginekologii. Dobry terapeuta oprócz leczenia manualnego powinien wdrożyć również elementy psychoterapii, które pozwolą pacjentowi czuć się swobodnie w gabinecie.