Rehabilitacja struktur dna miednicy

Popularne ćwiczenia mięśni dna miednicy, zwane też ćwiczeniami Kegla stosowane w celach leczniczych, będą się różniły sposobem wykonywania od tych wykonywanych w celach profilaktycznych. Wynika to z faktu, że niektóre jednostki chorobowe u kobiet i u mężczyzn wynikają z przeciążenia napięciowego, spowodowanego np. stresem, urazem, przebytym zapaleniem, a inne wynikają z osłabienia mięśniowego. Tak więc w jednych przypadkach chcemy rozluźnić napięte struktury, a w innych poprawić ich funkcje. Te cele osiągamy przy zastosowaniu samodzielnych ćwiczeń uzupełnianych dodatkowymi zabiegami fizjoterapeutycznymi (biofeedback, elektrostymulacja, kulki gejszy, pompki erekcyjne, terapia manualna). Samodzielne ćwiczenia domowe są więc codzienną bazą do której dodajemy zabiegi specjalistyczne mające na celu wywrzeć silne bodźce do zdrowienia, a ćwiczenia domowe mają na celu utrzymać uzyskany postęp. Przy samodzielnych ćwiczeniach nawet tych wykonywanych profilaktycznie jest możliwych wiele błędów do popełnienia, dlatego, że trudno jest samodzielnie nauczyć się tej sztuki, a czytanie instruktarzy z ulotki jest często niewystarczające, jeśli w ogóle trzymamy w ręku ulotkę przedstawiającą prawidłową technikę ćwiczeń, co trudno jest ocenić osobie po raz pierwszy stykającej się z ćwiczeniami mięśni dna miednicy.

Poniżej przygotowaliśmy zatem instruktaż ćwiczeń w formie animacji 3D z narracją do samodzielnej nauki ćwiczeń profilaktycznych, dla kobiet.

Po obejrzeniu filmu i próbie powtórzenia przedstawionej techniki samodzielnie zalecamy, aby zapoznać się z opisem tekstowym, aby uzupełnić jeszcze dodatkowo informacje.

Opis ćwiczeń można pobrać tutaj:

Dla kobiet: Ćwiczenia Wzmacniające Mięśnie Kegla

W jakich jednostakch chorobowych pomaga rehabilitacja dna miednicy?

  • WNM – wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet i mężczyzn (prostatektomia częściowa lub radykalna)
  • czynnościowa przeszkoda podpęcherzowa – trudności w oddawaniu moczu – trudności w rozpoczęciu, słaby strumień, rozregulowany strumień moczu, pokapywanie po oddaniu moczu. W badaniu uradynamicznym widoczna jest w postaci zapisu „zęby piły”.
  • OAB – pęcherz nadreaktywny (częste oddawanie małych ilości moczu z silnym nagłym parciem)
  • częstomocz w wyniku obniżenia dna miednicy
  • prolaps – obniżenie narządów rodnych
  • dyspareunia – ból przy współżyciu z powodowany nadmiernym napięciem mięśniowym
  • zwiększone napięcie mięśni odczuwalne jako zacisk w kroczu
  • wulwodynia (vulvodynia) – ból okolic wejścia do pochwy pojawiający się samoistnie lub przy dotyku np. bielizna, stosunek
  • pochwica – odruchowy trudny do opanowania zacisk mięśni pochwy uniemożliwiający stosunek lub sprawiający, że jest on bolesny
  • bóle jąder – bez widocznych w USG i badaniu urologicznym przyczyn
  • porażenia mięśniowe i czuciowe – zaburzenia czucia okolic krocza lub nadmierna wrażliwość
  • nietrzymanie moczu po prostatektomii w wyniku przerostu (BPH) lub nowotworu
  • coccygodynia – bóle kości ogonowej – nie koniecznie spowodowane urazem

Anatomiczne funkcje mięśni dna miednicy

  • zabezpieczenie prawidłowego położenia narządów miednicy oraz zamykanie cewki moczowej (mięsień poprzeczny krocza głęboki i powierzchowny)
  • zamknięcie cewki moczowej (zwieracz cewkowo-pochwowy, zwieracz cewki moczowej zewnętrzny i wewnętrzny)
  • zwężanie wejścia do pochwy (mięsień opuszkowo-gąbczasty)
  • wypychanie krwi w stronę łechtaczki i członka (mięsień kulszowo-jamisty)
  • utrzymanie erekcji i wytrysk
  • prawidłowe rozluźnianie się do oddania moczu i stolca

Ciśnienie w jamie brzusznej, a mięśnie dna miednicy

Nieprawidłowo funkcjonujące mięśnie jamy brzusznej i dna miednicy zmieniają rozkład ciśnień w jamie brzusznej na niekorzystny, co negatywnie wpływa na rozkład sił działających w miednicy, przez co narządy miednicy mniejszej spychane są do dołu i do tyłu.

W jakim celu stosujemy trening mięśni dna miednicy?

  • poprawa funkcji mięśni (siły i wytrzymałości, rozluźnienia, zniesienie spazmu)
  • redukcja obciążeń dna miednicy
  • poprawa przewodnictwa nerwowego
  • stymulacja do regeneracji przewodnictwa nerwowego
  • poprawa ukrwienia
  • działanie przeciwbólowe

Fizjoterapia nadzorowana

  • nauka ćwiczeń pod kontrolą wyspecjalizowanego fizjoterapeuty
  • nauka odczuwania dna miednicy oraz czas samodoskonalenia
  • użycie narzędzi wspomagających prawidłową pracę dna miednicy

Formy terapii nadzorowanej

  • samodzielna terapia mięśni dna miednicy
  • terapia w połączeniu z farmakoterapią
  • terapia w połączeniu z zabiegiem operacyjnym (przygotowanie do operacji i profilaktyka pooperacyjna)

Narzędzia w  nadzorowanej fizjoterapii dna miednicy

  • EMG biofeedback,
  • elektrostymulacja ETS,
  • terapia ciepłem (IR),
  • terapia domowa (IR, poduszki elektryczne, elektrostymulatory dla pacjenta),
  • terapia behawioralna,
  • praca z ciałem,
  • sensoryka dna miednicy
  • terapia manualna mięśni dna miednicy od wewnątrz ( z dostępu przezpochwowego / przezodbytniczego

Fizjoterapia dna miednicy – procedura zabiegowa

Proces leczenia zaczynamy od szczegółowego wywiadu, składającego się min. kwestionariusza zawierającego szczegółowe pytania dotyczące objawów. Walidacji kwestionariusza dokonał dr Kaven Baessler z Beckenboden-Zentrum Charite. Kwestionariusz zaprezentowano w DGGG (Deutsche GesellschaftfȕrGynȁkologieudGeburtshlife) w 2006 r. w Berlinie. Kwestionariusz pozwala dokładnie przybliżyć przyczynę dysfunkcji dna miednicy. Następnie wykonujemy badanie EMG. Badanie pozwala określić sprawność działania mięśni i nerwów dna miednicy oraz ocenić ich wpływ na nietrzymanie moczu.

Przed zabiegiem pacjent zostaje wyczerpująco poinstruowany przez terapeutę jak prawidłowo umieścić elektrodę. Sam zabieg nie wymaga rozbierania się i umożliwia zachowanie pełnej intymności. Zabiegi nie są bolesne, ani nieprzyjemne oraz nie wiążą się z żadnymi skutkami ubocznymi. Wystrój gabinetu i personel tworzą przyjemną atmosferę, w której bez tabu można porozmawiać o swoich problemach.