Ból odbytu albo w jego okolicy jest dość powszechną dolegliwością.
Błona śluzowa jelita grubego w kanale odbytu zamienia się w skórę. Skóra ta jest bardzo unerwiona i wrażliwa na ból. Całe szczęście większość z przyczyn występowania bólu odbytu nie jest związana z chorobą nowotworową. Ból ten może być ostry albo przewlekły a czasem towarzyszy temu nawet krwawienie. Zazwyczaj diagnoza oraz leczenie są proste, natomiast bywają cięższe sytuacje, w których przyczyny nie są do końca znane. Sytuacje te można nazwać samoistnymi dolegliwościami bólowymi odbytu.
Zespoły bólowe odbytu i odbytnicy nie zagrażają życiu pacjenta, jednakże mogą być bardzo uciążliwe i znacznie utrudniać komfort życia.
Wyróżniamy trzy główne zespoły bólowe:
Kokcygodynia – jest to ból okolic kości ogonowej, który nasila się przede wszystkim w pozycji siedzącej. Kokcygodynia najczęściej jest konsekwencją urazu, upadku albo siedzącego trybu życia. Ma ona również podłoże psychologiczne, ponieważ bardzo często występuje u pacjentów lękowych i z depresją. Na skutek odczuwania lęku mięśnie krocza ulegają silnemu napięciu i przeciążeniu co objawia się bólem.
Zespół dźwigaczy odbytu – ból odczuwany jest nie tylko w odbycie ale również w lędźwiach, krzyżu i miednicy. Oprócz charakterystycznego rozpierającego bólu mogą im również towarzyszyć zaburzenia proktologiczne: zaparcia albo nietrzymanie stolca. Ból najczęściej wywoływany jest czynnościowym skurczem mięśni dna miednicy, jednak bardzo osobniczy zostaje czynnik, który ten skurcz wywołuje. Dlatego też w większości przypadków ma on podłoże stresowe.
Napadowy ból odbytu – są to epizody nagłego, ostrego bólu odbytu, który trwa od kilku sekund do kilku minut i występuje zazwyczaj w nocy. Na ogól pomaga maksymalnie zgięcie nóg w stawach biodrowych. Nie znane są przyczyny występowania tego typu bólu odbytu, natomiast bardzo prawdopodobne, że jest to związane z stresem. Prowadząc terapię rozluźniającą mięśnie miednicy napadowe bóle odbytu ustępują.
Jak widać wszystkie powyżej wymienione zespoły bólowe odbytu związane są przede wszystkim z mięśniami dna miednicy i stresem oraz niezdrowym trybem życia. Oczywiście możliwa jest farmakoterapia albo leczenie operacyjne, natomiast zawsze warto jest sprawdzić stan napięcia mięśni dna miednicy i w przypadku ich napięcia zastosować terapię rozluźniającą, która bardzo często przynosi efekt już po pierwszym zabiegu.
Są również inne przyczyny bólu odbytu
Jedną z głównych przyczyn bólu odbytu, oczywiście poza powyżej wymienianymi zespołami są hemoroidy, szczególnie w stanie zapalnym. Ponadto wśród innych przyczyn wyróżniamy szczelinę odbytu, ropień, grzybica, nowotwory, przetoki, wrzody oraz choroby weneryczne albo dermatologiczne. Należy ponadto pamiętać o innych zaburzeniach, niezwiązanych bezpośrednio z odbytem np. wypadanie odbytnicy, skręt jajnika , choroby ortopedyczne i przyczyny neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane)
